هوش اجتماعی چیست و افراد دارای هوش اجتماعی بالا چه خصوصیاتی دارند؟
مهارت های هوش اجتماعی عوامل ضروری برای جذبه جادویی و موفقیت‌های اجتماعی هستند. افرادی که از هوش اجتماعی خوبی برخوردارند، به راحتی با دیگران رابطه برقرار می‌کنند، احساسات و واکنش‌های مردم را به خوبی پیش‌بینی کرده و به آن جهت می‌دهند و مشاجرات را حل و فصل می‌کنند. آن‌ها از آن دسته افراد هستند که همه میخواهند با آن‌ها باشند.
مقدمه ای بر هوش اجتماعی
زمان زنگ تفریح در مدرسه پیش دبستانی است. گروهی از پسرها و دخترها بر روی علف‌ها می‌دوند. سارا زمین می‌خورد و زانویش زخم می‌شود و شروع به گریه می‌کند. همه پسرها به جز مایک به دویدن ادامه می‌دهند. سارا همچنان گریه می‌کند تا این که مایک به نزدش می‌رود و زانوی خودش را می‌مالد و می‌گوید: من هم زانویم زخم شده! روان‌شناسان این رفتار را نشانه ی هوش هیجانی می دانند. مایک معمولا احساسات دوستانش را خیلی خوب تشخیص می‌دهد و خیلی سریع با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کند.
این فقط مایک بود که به درد و ناراحتی سارا توجه کرد و سعی کرد به او دلداری بدهد. اگرچه تنها کاری که توانست بکند مالیدن زانوی خودش بود. مایک با همین عمل کوچک خود نشان داد که استعداد درک دیگران را دارد. چنین مهارت‌هایی در دوره پیش دبستانی جوانه‌های استعدادهایی هستند که بعدها در زندگی پخته و کامل می‌شوند. این مهارت ها برای برقراری رابطه نزدیک با دیگران در ازدواج ، دوستی یا شرکت در کار اساسی هستند.
خصوصیات افراد دارای هوش اجتماعی
هاچ و گاردنر معتقدند هرکس چهار خصوصیت زیر را داشته باشد، صاحب هوش اجتماعی بالایی است:
1- توانایی سازماندهی گروه
داشتن ابتکار عمل برای هماهنگ کردن فعالیت‌های عده‌ای از افراد. این استعداد را می‌توان در کارگردانان تئاتر ، افسران ارتش و مدیران شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف مشاهده کرد. در کودکی ، این گونه افراد در زمین بازی ، کاپیتان تیم هستند و درباره نحو‌ه بازی تصمیم‌گیری می‌کنند.
2- قابلیت مذاکره برای حل مسائل
استعداد میانجی‌گری ، جلوگیری از بروز اختلاف و حل کردن مشکلات. افرادی که از این خصوصیت برخوردارند برای داوری کردن در مشاجرات مناسب هستند. همچنین نقش میانجی را خیلی خوب بازی می‌کنند. آن ها برای مشاغل سیاسی و حقوقی عالی هستند. در کودکی همان کسانی هستند که بحث و جدل در زمین بازی را فرو می‌نشانند.
3- موفق در روابط شخصی
استعداد همدردی و دلجویی از دیگران. کسی که دارای این ویژگی باشد، خیلی راحت با دیگران روبرو می‌شود و در قبال احساسات دیگران احساس مسئولیت می‌کند. این گونه افراد می‌توانند همسران قابل اعتماد ، رفقای صمیمی ، شرکای تجاری مناسب و بازیکنان تیمی خوبی باشند. این افراد احساسات دیگران را از روی چهره شان می‌خوانند و در بین دوستان خود محبوب هستند.
4- قدرت تجزیه و تحلیل اجتماعی
شناخت و بصیرت درونی راجع به عواطف، انگیزه‌ها و علایق دیگران. این گونه افراد به راحتی می‌توانند با دیگران رابطه صمیمی برقرار کنند. آن‌ها با این توانایی خود می‌توانند مشاور یا روان‌درمانگر خوبی باشند و اگر کمی بر طبع ادبی خود نیز بیفزایند، رمان نویسان خوبی از آب درمی‌آیند.
محبوبیت، ثمره هوش اجتماعی بالا
مهارت‌های فوق ، عوامل ضروری برای جذبه جادویی و موفقیت‌های اجتماعی هستند. افرادی که از هوش اجتماعی خوبی برخوردارند، به راحتی با دیگران رابطه برقرار می‌کنند، احساسات و واکنش‌های مردم را به خوبی پیش‌بینی کرده و به آن جهت می‌دهند و مشاجرات را حل و فصل می‌کنند. آن‌ها از آن دسته افراد هستند که همه دوست دارند با آن‌ها باشند. چون رفتارشان دلگرم کننده و روحیه بخش است و خلاصه مهره مار دارند!
آیا همه محبوب ها قابل اعتمادند؟
اما اگر این مهارت‌های اجتماعی به کمک درک هوشمندانه‌ای از احساسات و نیازهای حقیقی شخص متعادل نشوند، آن گاه ممکن است به موفقیت‌های اجتماعی توخالی و بی‌ثباتی منجر گردند. این اظهار نظر مربوط به مارک اسنایدر روان‌شناس دانشگاه مینه‌سوتا است که در مورد افرادی تحقیق کرده است که مهارت‌های اجتماعی‌شان آن‌ها را به بوقلمون صفتان اجتماعی تبدیل کرده است. بوقلمون صفتان اجتماعی کسانی هستند که هر کاری را برای مورد توجه واقع شدن انجام می‌دهند. اسنایدر می‌گوید :نشانه کسی که به بوقلمون صفتی دچار شده این است که وی از نظر اجتماعی خیلی محبوب و دوست داشتنی است. ولی روابط خصوصی پایدار و ارضا کننده‌ای ندارد. به هرحال روش صحیح آن است که مهارت‌های اجتماعی را با صداقت کامل مورد استفاده قرار دهیم.
بوقلمون صفتان اجتماعی اگر لازم باشد برای پسند مردم یک چیز می‌گویند، اما چیز دیگری را انجام می‌دهند. آن‌ها به راحتی با این تضاد که میان چهره اجتماعی و چهره فردی و خصوصی‌شان وجود دارد، کنار آمده و زندگی می‌کنند. چنین افرادی به جای آن که به سادگی احساس واقعی خود را بروز دهند همواره در جستجوی نشانه‌ای هستند تا بفهمند دیگران چه انتظاری از آن‌ها دارند. آن‌ها از قابلیت‌های اجتماعی خود استفاده کرده و اعمال خود را با موقعیتهای متمایز اجتماعی تنظیم می‌کنند و در هر جمعی به رنگ خاصی در می‌آیند تا مورد توجه و پسند دیگران قرار بگیرند.
چگونه بوقلمون صفتان اجتماعی را بشناسیم؟
نوع دیگری از خویشتن نگری وجود دارد که بوقلمون صفتان اجتماعی را از کسانی که مهارت ها و هوش اجتماعی خود را با خلوص نیت بکار می‌برند متمایز می‌کندو آن همانا صادق بودن با خویشتن است. این صداقت باعث می‌شود اعمال و رفتار شخص ، بدون در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی ، با عمیق‌ترین احساسات و عواطف وی هماهنگ گردد. این صداقت عاطفی بطور آگاهانه راه را بر هر نوع فریب و نیرنگ می‌بندد. هممچنین اقدام شجاعانه‌ای است که بوقلمون صفتان اجتماعی هرگز جرات انجام آن را ندارند.
