
اختلالات روانی و انواع آن کدامند – چگونه آنهارا بشناسیم؟
اختلالات عصبی-رشدی چیست؟
اختلالات عصبی رشدی، اختلالاتی هستند که در آنها، رشد مغز و دستگاه اعصاب مرکزی به درستی طی نمیشود. مشکلاتی در عملکرد مغز است که همزمان با رشد بر حافظه، توانایی یادگیری و هیجانات تاثیر منفی میگذارند. به طور کلی تاخیر یا نقص در توانایی فراگیری مهارت هاي تحصیلی اساسی با توجه به سن، آموزش و مقیاس هوش است.

خطر ابتلا در خانواده هایی با تحصیلات پایین و فقیر، خانواده ای که هر دو والد ناتنی هستند، به فرزندی پذیرفته شدن، وجود فرد سیگاری در خانه و والدینی که مشکل بیشتری در تربیت فرزند دارند بیشتر است. اختلالات عصبی رشدی به 6 طبقه اصلی تقسیم می شود.
انواع اختلالات عصبی رشدی
1. اختلال یادگیری خاص
- اختلال نوشتن یا دیسگرافیا: مشکل در تکالیف و مفاهیم ریاضی، عدم درك اصطلاحات، نمادها و مفاهیم ریاضی، محاسبه پریشی یعنی مشکل در درك عدد، یادگیري علم حساب و انجام محاسبات.
- اختلال خواندن یا دیسلکسیا: مشکل در هجی کردن و دستور زبان- خطاهای نقطه گذاري و ناتوانی در تنظیم پاراگراف ها.
- اختلال یادگیری ریاضی یا دیسکلکولیا: شامل حذف، تحریف یا جایگزین کردن کلمات، خواندن کند و مکث دار.
2. اختلالات ارتباطی
- اختلال زبان: عدم توانایی بیان خود به شیوه متناسب با سن و سطح رشد، واژگان محدود و غلط- جملات کوتاه و ساده، حذف کلمات و عبارات مهم، ترتیب عجیب کلمات.
- اختلال صدای گفتار: جایگزین کردن، حذف یا استفاده نادرست از صداهای گفتار.
- اختلال سیالی کلامی(لکنت زبان): تکرار یا طولانی کردن صدا، کلمات بریده بریده، جایگزین کردن کلمات برای اجتناب از کلمات دشوار، بیان کلمه با تنش زیاد.
- اختلال ارتباط اجتماعی: مشکل در استفاده اجتماعی از ارتباط کلامی و غیرکلامی، مشکل در تنظیم رفتار با موقعیت اجتماعی، عدم تطبیق گفتار خود با نیازهاي شنونده، عدم رعایت نوبت در سخن گفتن، مشکل در درك معانی ناآشکار و مبهم مثل شوخی ها و استعاره ها.
3. اختلال کمبود توجه و پیش فعالی
الگوی پایدار عدم توجه یا بیش فعالی و رفتارهای تکانشگری است. تکانش گری ها باید حداقل به مدت 6 ماه و در دو یا تعداد بیشتر موقعیت های فرد اختلال ایجاد کرده باشد و نشانه ها باید قبل از 12 سالگی وجود داشته باشند.
پیش فعالی که در طول پیش دبستانی و اوایل کودکی خیلی آشکار است، در نوجوانی کاهش می یابد اما مشکلات بی توجهی باقی می ماند و مشکلات آشکار در کارکرد اجرایی برجسته می شوند. کارکردهاي اجرایی همان خوداندیشی، خویشتن داری، برنامه ریزی، دوراندیشی، به تاخیرانداختن ارضا، تنظیم عاطفه، مقاومت در برابر حواس پرتی است.
بزرگسالان مبتلا داراي کاستی در حافظه کوتاه مدت، توجه مستمر، فصاحت کلام و سرعت پردازش هستند. نوجوانان مبتلا داراي رفتار ناپخته، تعارض با خانواده، مهارت هاي اجتماعی ضعیف، و فعالیت هاي مخاطره آمیز مثل سومصرف مواد هستند. برای درمان این اختلال داروهای محرک مانند ریتالین بکار میرود.
4. اختلال طیف اوتیسم
طیف اتیسم(اوتیسم)، اختلالی نورولوژیک است که خودش را در سالهای اولیه رشد کودک نمایان میکند. این اختلال باعث مشکلاتی چون رفتارهای تکراری وکلیشه ای، نقص در مهارتهای ارتباطی کلامی و غیرکلامی و رفتارهای اجتماعی می گردد.
5. معلولیت ذهنی
معلولیت ذهنی اختلالی است که فرد در طول دوره رشدی خود دچار نقصهایی میشودو این نقص ها هم در عملکرد ذهنی و هم عملکرد مناسب در زمینههای اجتماعی و عملی تاثیر میگذارد. عقب ماندگی دارای شدت های گوناگون است:
- عقب ماندگی خفیف
- عقب ماندگی متوسط
- عقب ماندگی شدید
- عقب ماندگی عمیق
6. اختلالات حرکتی
اختلالات حرکتی در کودک باعث میشود کودک نتواند فعالیتهای حرکتی زندگی روزمره را به آسانی انجام دهند. همچنین توانایی استفاده از ابزارهای مختلف را به درستی ندارد. این کودکان مراحل رشدی (مثل نشستن، چهار دست و پا رفتن) را دیرتر از سایرین میگذرانند.
- اختلال هماهنگی حرکتی رشدی: این کودکان در هماهنگی حرکات خود دچار مشکل و ضعف هستند. این عدم هماهنگی در حرکات کودک با توجه به سن او پایین تر از حد انتظار است.
- اختلال حرکات کلیشه ای: شامل انجام حرکاتی تکراری، بی هدف و بدون انگیزه مثل تکان دادن پاها به جلو و عقب میباشد. فرد برای انجام این کارها یک اجبار درونی احساس میکند در صورتی که هیچ کاربرد و سودی برای فرد ندارد.
- اختلالات تیک: تیکها حرکات ناگهانی، سریع و مکرر هستند که در فرد رخ میدهد و خود فرد هیچ کنترلی بر آنها ندارد.
اختلالات خلقی چیست؟
خلق به حالت عاطفی گفته می شود که روی رفتار ما تاثیر می گذارد و ممکن است ساعتها یا روزها ادامه داشته باشد. بر خلاف احساس که ممکن است فقط چند دقیقه طول بکشد. اختلالات خلقی دسته ای از بیماری های روانی هستند. این اختلالات در درجه اول بر حالت عاطفی فرد تاثیر می گذارد. اختلالات خلقی مختلف به لحاظ شدت و مدت زمان بروز علائم با یکدیگر متفاوت هستند.

انواع اختلالات خلقی
-
اختلال افسردگی اساسی
افسردگی بر جنبه های هیجانی، رفتاری، شناختی، و فیزیکی فرد تاثیرمیگذارد. برای تشخیص افسردگی اساسی حداقل یکی از ملاك هاي خلق افسرده (خلق افسرده شامل غم و نومیدي یا غم و نومیدي و احساس خلا) یا از دست دادن علاقه باید به مدت دوره دو هفته وجود داشته باشد. در کودکان خلق به جای افسرده می تواند تحریک پذیر باشد.
-
اختلال افسردگی افسرده خویی
ملاك هاي افسردگی اساسی ممکن است به طور مداوم به مدت 2 سال در بزرگسالان و یک سال در کودکان و نوجوانان وجود داشته باشند. در طول دوره فرد هرگز بیش از 2 ماه بدون نشانه نبوده است. نشانه ها در کودکان می تواند به شکل خلق تحریک پذیر باشد.
-
اختلال افسردگی فصلی
شروع این اختلال در زمستان و بهبود آن در تابستان و بهار است. سمپتوم هاي اصلی آن غمگینی، بیرمقی، اشتها و هوس شدید به هیدراتهای کربن، پرخوری و افزایش وزن می باشد. علت احتمالی این اختلال افزایش ترشح هورمون ملاتونین در دوره هاي تاریکی زمستان (ملاتونین باعث بی رمقی و خواب آلودگی میشود) است. برای درمان این اختلال نور درمانی پیشنهاد می شود.
-
اختلال ملال پیش از قاعدگی
برای تشخیص این اختلال باید ویژگی هایی مثل نوسانات خلقی، خلق افسرده، تحریک پذیري و اضطراب در هفته آخر قبل از دوره قاعدگی در اغلب چرخه های سال قبل رخ داده باشد. این نشانه ها حداقل در طول دو چرخه آینده نیز تایید شود.
-
اختلال افسردگی پس از زایمان
علائم آن مشابه به علائم افسردگی در زمان های دیگر است. که شامل کم خلق و خوی بودن و سایر علایم دیگر که به مدت حداقل دو هفته به طول بی انجامند است. بسته به شدت آن، فرد ممکن است برای مراقبت از خود و نوزاد خود با مشکل مواجه شود. افسردگی پس از زایمان اغلب در عرض یک یا دو ماه پس از زایمان شروع می شود. و یا می تواند چند ماه پس از تولد نوزاد شروع شود.
-
اختلال افسردگی آتیپیک
ویژگی اصلی آن تحریک پذیری دایمی و شدید است. انفجارهاي خشم معمولا در واکنش به ناکامی (کلامی یا رفتاري) بروز میکنند. انفجارهاي خشم باید حداقل سه بار در هفته رخ دهند، حداقل یک سال ادامه یابند، و در حداقل 2 محیط از سه محیط خانه، مدرسه و جمع دوستان رخ دهند.
-
اختلال دو قطبی
ازاختلال دو قطبي با عنوان افسردگي شيدائی نام برده ميشد. همانطور که از نام قبلي استنباط ميشود کسي که دچار اختلال دوقطبي است دچار نوسانات خلقي شديد ميباشد.اين نوسانات معمولا هفته ها يا ماها طول ميکشد و با انچه مردم عادي در زندگي روزمره تجربه ميکنند بسيارمتفاوت است.
- اختلال دوقطبی نوع یک: حداقل یک دوره مانیک (خلق بالا، گشاده و تحریک پذیر و افزایش فعالیت و انرژي به مدت حداقل یک هفته) با احتمال وجود حداقل یک دوره افسردگی (وجود دوره افسردگی الزامی نیست).
- اختلال دوقطبی نوع دو: حداقل یک دوره هیپومانیک (ملاك هاي دوره مانیک به مدت حداقل 4 روز پیاپی) و حداقل یک دوره افسردگی (وجود دوره افسردگی الزامی است).
-
اختلال ادواری خویی یا سیکلوتایمی
چند دوره هیپومانیک و چند دوره افسردگی به مدت حداقل دو سال (یک سال براي کودکان و نوجوانان). در طول این دوره فرد بیش از دو ماه بدون نشانه نبوده است.
اختلالات اضطرابی چیست؟
اختلالات اضطرابی یکی از شایعترین آسیبهای روانی هستند که فرد مبتلا اضطراب مزمن و شدیدی را تجربه میکند. فرد در مورد اینکه در آینده چه اتفاقی روی میدهد احساس ترس دارد. این احساس اضطراب و هراس در فعالیت های روزمره مداخله می کند، کنترل آن دشوار بوده و متناسب با خطر واقعی نیست و می تواند به مدت طولانی ادامه یابد. همچنین فرد از موقعیتهایی که برای دیگران عادی به نظر میرسد نمیتواند لذت ببرد.
نشانههای جسمی و روانی گوناگونی دارد که شامل: ضربان قلب سریع (تپش قلب)، لرزش و تعریق بیش از اندازه، تهوع، سرگیجه، بی خوابی، مشکلات گوارشی، ضعف در اندامها و تنش عضلانی، احساس عصبی، بی قراری و تنش، احساس خطر قریب الوقوع، وحشت یا درماندگی و مشکل در تمرکز یا فکر کردن در مورد چیزی غیر از نگرانی فعلی است.

اختلال اضطراب فراگیر GAD
به علت فعالیت بیشازحد مکانیسمهای ترس، جنگ و گریز مغز بهوجود میآید. علائم آن غیر از بیتابی، خستگی زودرس، عدم تمرکز و مشکلات خواب، نشانههای بدنی هم دارد. شامل تپش قلب، خشکی دهان، ناراحتی معده، سفتی و گرفتگی عضلات، تعریق، لرزش و پرخاشگری. با گذر زمان، ادامه اضطراب و علائم آن روی سلامتی فرد تاثیر بدی میگذارد.
شناخت درمانی به فرد کمک میکند تا درک درست و بهتری از موقعیت خود داشته باشد و سوءبرداشتی که باعث ایجاد اختلال اضطراب میشود را اصلاح نماید.
اضطراب اجتماعی یا فوبیا اجتماعی
ترس و اضطراب از موقعیت هاي اجتماعی که فرد در معرض بررسی دقیق دیگران است، که حداقل 6ماه به طول بیانجامد. اضطراب اجتماعی می تواند در موقعیت هاي معمول رخ دهد یا می تواند فقط در موقعیت هایی که عملی صورت می گیرد (مثلا سخنرانی) رخ دهد. اضطراب اجتماعی دومین اختلال اضطرابی شایع است.
پانیک یا اختلال هراس
افرادی که دچار اختلال پانیک هستند، حملههای پانیک را بهطور متناوب تجربه میکنند. وقتی شخصی در معرض یک خطر واقعی و جدی قرار میگیرد، علائمی نرمال از ترس نشان میدهد و نسبت به این موقعیت یک واکنش طبیعی دارد. اما شخصی که در مواقعی غیرمنتظره و بدون وجود خطر این حسها را به صورت تکرارشونده تجربه میکند، دچار اختلال هراس است.
برخی هر روز چندین حمله هراس دارند و بعضی دیگر هر چند هفته تا چند ماه حمله هراس را تجربه میکنند. از آنجا که حمله هراس حتی گاهی در خواب سراغ فرد میآید، آنها همیشه نگران هستند. آنها نه تنها رنج روانی و مشکلات جسمی حملهی هراس را تحمل میکنند بلکه از ترساندن دیگران و رفتارهای افراطی خود هنگام حمله خجالت میکشند.
بههمین دلیل بیشتر مبتلایان از جمع گریزان هستند، زیرا نمیدانند اگر حملهی هراس پیش بیاید چگونه و با چه بهانهای فوری از آنجا بیرون بروند. به این حالت، «جمع هراسی» یا «آگورافوبیا» گفته میشود.
آگورافوبیا یا وحشتزدگی
اضطراب شدید و ترس از مواجهه واقعی یا پیش بینی شده از مکان هاي بسته مثل آسانسور و مکان هاي باز مثل حمل و نقل عمومی به مدت حداقل 6 ماه است. در آگورافوبی فرد از خود موقعیت نمی تر سد بلکه از وقوع نشانه های وحشتزدگی در موقعیتی که باعث خجالت و ناتوانی می شوند و نتواند از دیگران کمک بگیرد می ترسد.
فوبیاهای خاص
ترس غیرمنطقی درباره شی یا موقعیت خاص به مدت حداقل 6 ماه و اجتناب از موقعیت یا تحمل ناراحتی زیاد است . انواع فوبی شامل: حیوانات، محیط طبیعی، خون، جراحت و تزریق، فعالیت هاي خاص (مثلا پرواز) – سایر محرك ها یا موقعیت ها است. دو نوع از شایع ترین انواع فوبی به ترتیب: ترس از موقعیت هاي طبیعی به خصوص ارتفاع و ترس از حیوانات است.
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
استرس پس از سانحه ميتواند پس از هر حادثه تلخی آغاز گردد. يك حادثه تلخ ، حادثه ای ميباشد كه ما در آن احساس خطر مي كنيم، زندگي مان در معرض تهديد است يا شاهد مردن و يا مجروح شدن ديگران باشيم.
علائم PTSD مي تواند بعد از يك تاخير چند هفته اي و يا چند ماهه شروع گردند. آنها معمولآ در طی 6 ماه پس از حادثه ناگوار ظاهر میگردند. این افراد بسيار احساس غم عميق ، افسردگي ، اضطراب، احساس گناه و يا عصبانيت را تجربه مي كنند .
اختلال وسواسی فکری عملی (OCD)
وسواس فکري: فکر، میل شدید یا تصور عود کننده و مداومی که به شکل مزاحم و ناخوا سته تجربه می شود.
وسواس عملی: رفتار یا عمل ذهنی مکرری که فرد احساس می کند مجبور به انجام آن است. وسواس عملی لزوما با وسواس فکری همراه نیست.
افراد وسواس هاي فکری یا عملی را با شدتی تجربه می کنند که فعالیت روزانه آنها را دچار مشکل می شود. نشانه های OCD چهار بعد عمده دارند: وسواس های فکری مرتبط با وسواس هاي عملی وارسی کردن، نیاز به داشتن تقارن و منظم چیدن اشیا، وسواس هاي فکری در مورد تمیزي همراه با وسواس هاي عملی شستشو، رفتارهاي مرتبط با ذخیره کردن.
برای خواندن مطالب بیشتر راجع به استرس اینجا کلیک کنید.
اختلالات گسستگی چیست؟

اختلالات گسستگی (Dissociative disorders) مربوط به انواع اختلال روانی است که شامل قطع ارتباط و عدم تدوام بین افکار، خاطرات، محیط اطراف، اقدامات و هویت می شود. اختلالات گسستگی دربرگیرندهٔ مکانیزمهای دفاعی است که معمولاً به طور ناخودآگاه بروز پیدا میکنند و در کارکردهای گفته شده گسست ایجاد میکنند. این گسست میتواند تدریجی یا نگهانی رخ دهد.
اختلالات گسستگی معمولاً به عنوان واکنشی در برابر یک ضربه یا مشکل و با هدف کنار گذاشتن خاطرات بد به وجود می آید. یعنی نشانههای آن بر اثر ضربههای روانی ایجاد میشود. مبتلایان به اختلالات گسستگی به شیوه های مختلف از واقعیت فرار می کنند که باعث ایجاد مشکل در عملکرد و زندگی روزمره آن ها می شود.
برخی از علایم این اختلال شامل:
- از دست دادن حافظه (فراموشی) در مورد دوره های زمانی خاص، رویدادها ، افراد و اطلاعات شخصی
- حس جدا شدن از خود و احساسات
- برداشتی از افراد و چیزهای اطراف که حقیقت نداشته و تحریف واقعیت است
- هویت تار و مبهم
- استرس یا مشکلات قابل توجه در روابط، کار یا سایر رویدادهای مهم زندگی
- عدم توانایی در کنار آمدن با استرس عاطفی یا حرفه ای
- مشکلات بهداشت روان مانند افسردگی، اضطراب و افکار خودکشی یا مشکلات رفتاری
انواع اختلالات گسستگی
فراموشی تجزیهای یا آمنزیای گسسته
این افراد در یادآوري اطلاعات مربوط به یک رویداد یا مجموعه رویدادها در زندگی خود ناتوانند. آنچه فراموش می کنند به احتمال زیاد واقعه خاصی در زندگی آنهاست که آسیب زا یا استرس زاست. یادزدودگی ممکن است حالت گریز داشته باشد که در آن فرد بدون آگاهی از هویت خود، مسافرت می کند و سرگردان می شود.
اختلال هویت تجزیهای یا اختلال هویت گسسته (اختلال چندشخصیتی)
فرد بیش از یک شخصیت را با خودپنداره مربوط به خودش پرورش داده است. حداقل دو هویت مجزا دارند. در خودپنداره و درك عاملیت داراي گسستگی هایی هستند و در عاطفه، رفتار، هشیاری، حافظه، ادراك، شناخت و عملکرد حسی حرکتی دچار تغییر می شوند. در خاطرات شکاف دارند، وقایع عادي روزمره، اطلاعات شخصی و تجربیات آسیب زا را فراموش میکنند. وقتی در یک هویت هستند نمی دانند که در هویت دیگر نیز به سر می برند. بنابراین تجربیات آنها فاقد تداوم است.
اختلال شخصزدایی – واقعیتزدایی یا دیپرسونالیزیشن – دیریالیزیشن (اختلال مسخ شخصیت – مسخ واقعیت)
مسخ شخصیت: فرد احساس می کند از بدن خودش جدا شده است. ویژگی اصلی این افراد غیرواقعی بودن تجربیات، مشاهده گر بیرونی بودن افکار، احساسات، بدن و اعمال خود، کرختی هیجانی و جسمانی است.
مسخ واقعیت: تجربیات غیرواقعی یا جدا بودن از محیط اطراف است. افراد یک یا هر دو تجربه مسخ شخصیت و واقعیت را دارند.
اختلالات روان تنی یا اختلال سایکوسوماتیک چیست؟

اختلال روان تنی به علائم فیزیکی واقعی گفته می شوند که با ذهن ایجاد می شوند. افرادی که دچار دردهای روان تنی هستند، اغلب دچار دردهای جسمی واقعی و ناتوان کننده می شوند. این افراد پس از معاینه پزشک وجود هیچ گونه بیماری یا مشکلی تایید نمی شود و فرد کاملا سالم است.
دردها و یا مشکلات جسمانی که می توان آنها را با منشا روانی نامگذاری کرد عبارتند از: سردردهای تنشی، میگرن، گردن درد، حتی بسیاری از اوقات فشار خون یا دیابت نیزمی توان به این اختلال نسبت داد. به عبارتی دردهایی است که بوسیله دارودرمانی بهبود نمی یابند. بسیاری از اختلالات جنسی نیز از جمله اختلالات روان تنی می باشند. حتی بسیاری از اوقات ریزش مو نیز منشا روانی دارد.
انواع اختلالات روان تنی
- جسمانی سازی: نمونه بسیار رایج اختلال روان تنی، درد شدید است که عوامل روانی در تداوم و یا تشدید آنها نقش دارد بدون اینکه دلیل بدنی و فیزیکی مشخصی داشته باشد. این اختلال می تواند در زندگی و روابط بین فردی فرد تاثیرگذار باشد.
- هیپوکندریاسیس (اضطراب بیماری): نوعی از اختلال نشانه های بدنی است، فرد معتقد است دچار یک بیماری جدی است و در مورد آن مضطرب می شود حتی اگر در آن زمان، نشانه بدنی قابل توجهی نداشته باشد.
- اختلال تبدیلی: در این اختلال یک نوع ناکارامدی بدنی، مثل فلج شدن دیده میشود که علت مشخصی هم ندارد.
- اختلال درد: بیماران مبتلا معمولاً درگیر دردهای مزمن هستد که این دردها به مشکلات طبی مشخصی مرتبط نیستند. به عنوان مثال دردهایی شدید و مزمن در کمر یا پا تجربه میشود و شدت این دردها فعالیتهای عادی زندگی افراد را مختل میکند.
- اختلال بدشکلی بدن: افراد مبتلا به این اختلال در مورد ظاهر خود بسیار نگران هستند و نقایصی را که در بدنشان موجود نیست تصور میکنند وجود دارد.
- سایبرکندریا: به واسطه انتشار اطلاعات پزشکی و بیماریها در فضای مجازی و اینترنت، برخی افراد با جستجو در اینترنت، بسیاری از علایم بیماریهایی را در بدن خود تجربه میکنند.
اختلال خواب چیست؟
اختلال خواب شرایطی است که اغلب بر توانایی شما در داشتن کیفیت خواب کافی تأثیر می گذارد. اگرممکن است گاهی اوقات خوابیدن با مشکل روبرو شود، اما طبیعی نیست که دائما شب ها از خواب بیدار شوید و در طول روز احساس خواب آلودگی کنید.
خواب با کیفیت دارای ضرورت و اهمیت است. نادیده گرفتن مشکلات خواب و اختلالات خواب می تواند به سلامت جسمی شما آسیب برساند و منجر به افزایش وزن، حوادث رانندگی، اختلال در عملکرد شغلی، مشکلات حافظه و روابط پر تنش شود.

انواع اختلالات خواب شایع
- بی خوابی: بی خوابی، عدم توانایی خوابیدن و خوابیدن در شب.
- آپنه خواب: آپنه خواب نوعی اختلال خواب شایع است. در آن تنفس شما به طور موقت در طول خواب متوقف می شود و شما را بیدار می کند.
- سندروم پاهای بی قرار: نوعی اختلال خواب است که باعث حرکت دادن پاها (یا بازوها) در شب می شود.
- ناركولپسی: نوعی اختلال خواب است که شامل خواب آلودگی بیش از حد و غیرقابل کنترل در روز است. ناشی از اختلال در مکانیسم مغز است که خواب و بیداری را کنترل می کند.
- اختلالات خواب ریتم شبانه روزی: در شب ، هنگامی که نور کمتری وجود دارد، مغز شما باعث آزادسازی ملاتونین می شود.ملاتونین همان هورمونی است که باعث خواب آلودگی شما می شود. هنگامی که ریتم های شبانه روزی شما مختل یا خاموش شده باشند، ممکن است در مواقعی احساس ناراحتی، بی نظمی و خواب آلودگی کنید.
- اختلال خواب در شغل های شیفتی: اختلال خواب کار شیفتی، زمانی اتفاق می افتد که برنامه کاری و ساعت بیولوژیکی شما از همگام سازی خارج شوند.
- ناهنجاری تاخیر در مرحله خواب: اختلال مرحله خواب تاخیری شرایطی است که ساعت بیولوژیکی شما به میزان قابل توجهی دچار تاخیر شده است. در نتیجه ، شما به خواب می روید و خیلی دیرتر از افراد دیگر از خواب بیدار می شوید.
- جت لگ: یک اختلال موقتی در ریتم های شبانه روزی است که هنگام سفر در مناطقی که از نظر زمانی متفاوت هستند، رخ می دهد.
اختلال خوردن چیست؟
اختلالات خوردن یک مجموعه از بیماری های روانشناختی هستند که باعث بروز عادات ناسالم خوردن در افراد می شوند. این اختلالات باعث وسواس در غذا خوردن، وزن بدن یا ظاهر بدن می شوند. در موارد شدید با عوارض جدی بر سلامت فرد همراه هستند و حتی عدم درمان آنها منجر به مرگ او خواهد شد.
افراد مبتلا به اختلالات تغذیه نشانه های متعددی دارند. شایع ترین علائم آنها عبارتند از محدودیت های شدید غذایی، پرخوری، یا رفتارهای عجیب از قبیل بالا آوردن غذا یا ورزش کردن بیش از حد. شیوع آن در نوجوانان و زنان جوان بیشتر است.

انواع اختلالات خوردن
- بی اشتهایی عصبی آنورکسیا: (همچنین به آنورکسیا عصبی نیز معروف است) که در آن، شخص خود را گرسنه نگه می دارد و میل شدیدی به لاغر شدن دارد و متقاعد شده که اضافه وزن دارد. به دلیل عدم خوردن غذا دچار کاهش وزن می شود.
- بولیمیاک بولیمیا: (همچنین به عنوان bulimia nervosa شناخته می شود) با خوردن بیش از حد مشخص می شود و سپس با استفراغ، مصرف زیاد ملین یا داروهای ادرار آور، داروهای ضدبارداری یا ورزش زیاد، خود را از کالری های مصرفی رها می کند. این رفتار خلاص شدن از کالری غذاهای مصرفی، غالباً “پاکسازی” نامیده می شود.
- اختلال خوردن Binge: اختلال خوردن Binge با bulimia nervosa متفاوت است. زیرا هیچگونه رفتار همراه با پاکسازی در آن وجود ندارد. افراد مبتلا به اختلال خوردن زیاد (BED) اغلب بعد از سیری، غذا خوردن را ادامه می دهند و هنگامی که گرسنه نیستند نیز، غذا میخورند، خیلی سریع غذا میخورند، و از رفتار خوردن خود احساس انزجار، خجالت و ناراحتی می کنند.
- اختلال اجتناب / محدود ماندن در مصرف مواد غذایی: افرادی که به این عارضه مبتلا هستند، به دلیل عوامل مختلف با پرهیز از غذا و محدود کردن آن مشخص می شوند. این موارد شامل عدم علاقه به غذا به دلیل بو یا مزه آن، یا به دلیل ترس از بیمار شدن، از آن جلوگیری می کنند.
اختلال بی نظمی خلق اخلالگر یا اختلال ایذایی چیست؟
شامل حالاتی است که در آنها مشکلاتی در زمینه خود کنترلی هیجانها و رفتارها وجود دارد و سبب نقض حقوق دیگران میشود. معمولا برای اولین بار در دوران کودکی یا نوجوانی نمایان می شود.

انواع اختلالات ایذایی
نافرمانی مقابله جویانه
ویژگی اصلی این اختلال که اغلب در طول سال های پیش از دبستان رخ میدهد، الگوی مکرر و پایدار خلق خشمگین، رفتار مقابله ای و تلافی جویانه است. نشانه های آن شامل خلق خشمگین، از کوره در رفتن، زودرنج، کینه جو، مخالفت فعالانه با مراجع قدرت و ناراحت کردن عمدی دیگران است.
اختلال انفجاری متناوب
ویژگی اصلی این اختلال که در اواخر کودکی یا در نوجوانی بسیار شایع است. فوران های پرخاشگری مبتنی بر خشم با آغازی سریع است. فوران های پرخاشگری معمولا سی دقیقه طول می کشد. آنها در پاسخ به تحریک کوچکی از سوی یک همکار یا دوست نزدیک روی می دهدند. دارای نشانه هایی مانند خشم، پرخاشگری کلامی و پرخاشگری فیزیکی با یا بدون آسیب است.
این اختلال باعث آشفتگی چشمگیری در فرد می گردد، یا به تخریب کارکرد شغلی یا بین فردی منجر می گردد و ممکن است با پیامدهای مالی یا قانونی همراه باشد.
برون ریزی های پرخاشگرانه ممکن است مکرر یا نامکرر باشد.
- برون ریزی مکرر: به صورت دو بار در هفته و به طور متوسط در یک دوره سه ماهه علایم ذیل مشاهده می شوند.
- برون ریزی نامکرر: فوران پرخاشگری فیزیکی همراه با آسیب، تخریب یا جراحت جسمانی به حیوانات و افراد سه بار در طول یک سال رخ می دهد.
اختلال سلوک
اختلال سلوک شرایطی است که در کودکان و نوجوانان زیر 18 سالی که مرتباً معیار های اجتماعی و حقوق دیگران را نقض می کنند، تشخیص داده می شود ، الگوی رفتاری مکرر و پایدار در نقض حقوق اساسی دیگران و قواعد اجتماعی اصلی مرتبط با سن است. نشانه های شامل قلدری، قساوت، دزدی، تخریب اموال دیگران، دروغ گویی، فرار از خانه و زورگیری است.
کلپتومنیا (جنون دزدی)
کلپتومانیا به معنی نا توانی در کنترل تمایل برای دزدی است. افراد مبتلا به کلپتومانیا اغلب چیز هایی را می دزدند که واقعا به آن ها نیاز ندارند و یا هیچ گونه ارزش مالی واقعی ندارند. افراد دارای این شرایط پیش از ارتکاب به سرقت، با تنش فزاینده ای روبرو می شوند و پس از آن احساس رهایی و رضایت دارند.
پایرومانیا (جنون آتش افروزی)
پایرومانیا به معنی شیفتگی به آتش است و با اقدام به آتش سوزی، فرد و اطرافیان را به خطر می اندازد. افرادی که با پیرومنیا دست و پنجه نرم می کنند بیش از یک بار آتش سوزی براه انداخته اند. آنها همچنین پیش از آتش سوزی با تنش و تحریک عاطفی روبرو می شوند.
اختلال عصب شناختی چیست؟
اختلالاتی که ناشی از اسیب های نورولوژیک و بیولوژیک (بیماری، جراحت، صدمه فیزیکی یا امادگی ژنتیکی) هستند.

نقص های شناخت (مجموعه فعالیت های ذهنی) شامل:
- حافظه بیشتر از هر چیزی در این اختلالات اسیب می بیند (مشکل اصلی در یادگیری اطلاعات جدید است)
- اهسته شدن پردازش اطلاعات
- نقص در تمرکز و توجه (نقص در مولتی تسکینگ یعنی انجام چند وظیفه به طور همزمان)
- نقص در عملکردهای اجرایی: فرایندهای شناختی حل مساله، برنامه ریزی و مدیریت سایر فعالیت های مغزی (فراشناخت و خودتنظیمی)
- نقص مهارت های ادراک بصری : نقص بازشناسی اشیا و حس جهت یابی در مکان و فضا
- نقص سیالی کلامی، هوش کلامی، هوش کلی و خلق و شخصیت
انواع اختلالات عصب شناختی
دلیریوم (روانآشفتگی)
دلیریوم اختلالی است که از آن تحت عنوان حالت پريشانيِ حاد نیز یاد می شود. این اختلال در مدت زمان کوتاهی – معمولاً چند ساعت یا چند روز – بروز می کند و با بروز اختلال در توجه و آگاهی خود را نشان می دهد.
اختلالات عصب شناختی
اولین ویژگی اختلالات عصب شناختی ماژور و مینور، کاهش شناخت اکتسابی در یک یا چند زمینه از جمله حافظه، توجه، زبان، یادگیری و ادراک است. این اختلالات شناختی می تواند به دلیل وضعیت های پزشکی نظیر بیماری آلزایمر، عفونت HIV، بیماری پارکینسون، مصرف مواد و دارو ها، بیماری عروقی و سایر موارد روی دهند.
اسکیزوفرنی چیست؟
اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی یک بیماری روانی مزمن و جدی است. این اختلال شیوه تفکر، احساس و رفتار فرد مبتلا تاثیر میگذارد. این بیماری مانند دیگر بیماریهای ذهنی شایع نیست ولی فرد مبتلا را میتواند ناتوان کند.
فردی که به اسکیزوفرنی مبتلاست در فکر کردن، نشان دادن عواطف ضعیف میشود. اکثر افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مشکلات روانی دیگر مثل افسردگی، اضطراب و حتی اختلالات مصرف مواد اعتیادآور را نیز دارند.
این اختلال بر جامعه و بهویژه در خانواده فرد مبتلا تأثیرات فراوانی میگذارد، زیرا این افراد بسیاری از توانایی های خود را از دست میدهند. این افراد در یافتن شغل و حتی مراقبت از خود نیز دچار مشکل میشوند.

هذیان: باورهای غلطی که بیمار بر آن اصرار دارد و با دلیل و برهان نیز نمیتوان او را قانع کرد بهعنوانمثال فرد بیمار باور دارد که میتواند ستارهها را کنترل کند.
توهم دیداری یا شنیدار: در اغلب موارد بیماران صداهایی را میشوند یا تصاویری میبینند که وجود خارجی ندارد.
گفتار درهم: فرد نمیتواند صحیح هدف، منظور و یا خواستهاش را بیان کند.
انزوای اجتماعی: دوری از محیطهای اجتماعی مثل محل کار یا تحصیل.
رفتار آشفته: مانند نامرتب لباس پوشیدن ، گریه کردن.
بیاحساسی: توانایی خود در بروز احساسات و عواطف را از دست میدهند
اختلالات شخصیتی چیست؟
اختلالات شخصیتی با الگوی پایدار افکار، احساسات و رفتار های ناهنجار که می تواند بروز اختلال جدی در روابط و دیگر حوزه های زندگی را در پی داشته باشد، مشخص می شوند.

انواع اختلالات شخصیتی
اختلال شخصیت ضد اجتماعی
اختلال شخصیت ضد اجتماعی با بی توجهی دیرینه نسبت به قوانین، هنجار های اجتماعی و حقوق دیگران مشخص می شود. افراد مبتلا به این اختلال معمولاً علائم خود را در دوران کودکی نشان می دهند، و ضمن داشتن مشکل در احساس همدلی با دیگران، نسبت به رفتار های مخرب خود ابراز پشیمانی نمی کنند.
اختلال شخصیت دوریگزین یا اجتنابی
اختلال شخصیت اجتنابی شامل مهار اجتماعی شدید و حساسیت به رد شدن است. این احساس ناامنی منجر به بروز مشکلات اساسی در زندگی و عملکرد روزانه فرد می شود.
اختلال شخصیت مرزی
اختلال شخصیت مرزی با علائمی از جمله بی ثباتی عاطفی، روابط بین فردی ناپایدار و شدید، ناپایداری شخصیت و رفتار های تکانشی همراه است.
اختلال شخصیت وابسته
اختلال شخصیت وابسته شامل یک الگوی مزمن از ترس از جدایی و نیاز مفرط به مراقبت از آن است. افراد مبتلا به این اختلال غالباً درگیر رفتار هایی هستند که در راستای اقدامات مراقبتی نسبت به سایرین نقش دارند.
اختلال شخصیت نمایشی
اختلال شخصیت نمایشی با الگوی عاطفی شدید و رفتار های هدفمند همراه است. افراد با این شرایط در موقعیت هایی که در مرکز توجه قرار ندارند، احساس ناراحتی می کنند، به سرعت احساسات خود را تغییر می دهند، و ممکن است در رفتار های نا مناسب اجتماعی که برای جلب توجه دیگران طراحی شده اند، درگیر شوند.
اختلال شخصیتی خودشیفته
اختلال شخصیت خودشیفتگی با الگوی پایدار خود بزرگ پنداری، خود خواهی و فقدان حس همدلی همراه است. افراد مبتلا به این اختلال بیشتر از سایرین به خود اهمیت می دهند.
اختلال شخصیت وسواسی-جبری
اختلال شخصیت وسواسی- جبری یک الگوی فراگیری از مشغولیت فکری نسبت به نظم، کمال گرایی، انعطاف ناپذیری و کنترل ذهنی و میان فردی است. این شرایط از اختلال وسواس فکری (OCD) متمایز است.
اختلال شخصیت پارانوئید
اختلال شخصیت پارانوئید با بی اعتمادی نسبت به دیگران، حتی خانواده، دوستان و همسر مشخص می شود. افراد مبتلا به این اختلال، حتی در نبود هیچ گونه مدرک و توجیهی، نسبت به هدف دیگران بدبین هستند.
اختلال شخصیت اسکیزوئید
اختلال شخصیت اسکیزوئید شامل علائم دربرگیرنده دوری از روابط اجتماعی می شود. افراد مبتلا به این اختلال به داشتن زندگی درونی خود متمایل اند و اغلب نسبت به روابط بی تفاوت هستند. آنها عموماً افرادی بی عاطفه تلقی می شوند و سرد و بی روح به نظر می رسند.
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال با ویژگی های گفتار، رفتار، ظاهر و تفکر غیر عادی (عجیب و غریب) مشخص می شود. افراد مبتلا به این شرایط ممکن است عقاید منحصر بفرد یا “تفکر سحرآمیز” داشته باشند و در برقراری ارتباط با مشکل روبرو باشند.